Europarlementariër Bas Eickhout: “De Commissie van Von der Leyen heeft op klimaatbeleid cruciale stappen gezet, maar het omzetten van de ambities van de Green Deal vereist een lange adem. Gevestigde belangen van de intensieve landbouw, fossiele industrie en fossiele energie hebben veel groene plannen ernstig afgezwakt. Het is goed als de Europese Commissie samenwerkt met boeren om de landbouw te verduurzamen, maar de ‘strategische dialoog’ die ze vandaag aankondigde, mag geen praattafel worden waar gevestigde partijen hun belangen komen verdedigen. Dat zal tot dezelfde verlamming leiden als bij de Nederlandse stikstofaanpak.”
GroenLinks betreurt dat deze Europese Commissie geen nieuwe voorstellen aankondigt voor bestaanszekerheid, klimaatrechtvaardigheid en een aanpak van schrijnende ongelijkheid in tijden van hoge inflatie en torenhoge bedrijfswinsten. Het sociale klimaatfonds en fonds voor een eerlijke transitie bevatten te weinig geld om Europeanen de benodigde zekerheid te bieden. “Het is teleurstellend dat de Commissievoorzitter geen sociale voorwaarden aan de miljarden aan staatssteun stelt en geen oplossingen presenteert om ‘graaiflatie’ tegen te gaan. Zonder een structureel eerlijkere verdeling zal de benodigde versnelling van de groene transitie op te veel verzet blijven stuiten.”
GroenLinks waardeert het leiderschap dat Von der Leyen toonde sinds Rusland de grootschalige oorlog in Oekraïne is begonnen. Ze heeft bijgedragen aan de snelheid en eenheid in Europese sancties tegen Rusland, financiële en militaire steun aan Oekraïne en het perspectief van toetreding voor Oekraïne. “Tegelijkertijd moet de EU snel aan de slag met interne hervormingen om slagvaardig te kunnen handelen na uitbreiding en om een antwoord te bieden aan de ondermijnende veto’s van Orban die Poetin en Xi in de kaart spelen. Het is goed dat de Commissie daar nu mee aan de slag gaat.”
Het verdedigen van democratie, rechtsstaat en mensenrechten is de afgelopen jaren steeds urgenter geworden, maar Von der Leyen kijkt hier vooral weg. GroenLinks moet constateren dat de Commissie bij lange na niet al haar middelen heeft ingezet om de autoritaire trends te keren in Hongarije, Polen en in toenemende mate Griekenland. Europese subsidies aan deze landen zijn slechts mondjesmaat door de Commissie bevroren en Von der Leyen heeft rechtszaken tegen deze landen te beperkt en te langzaam ingezet. “Zolang een functionerende rechterlijke macht, vrije pers, vrije en eerlijke verkiezingen en de rechten van minderheden zoals LHBTI-personen in het geding zijn binnen de Unie, heeft de EU een existentieel probleem. Hier moet Von der Leyen de rode lijnen veel scherper trekken.”
GroenLinks hekelt de druk van rechtse regeringen om een Fort Europa te bouwen waarin mensenrechtenschendingen van migranten worden genormaliseerd. “In plaats van lessen te trekken uit de dramatische Tunesië-deal, kondigt Von der Leyen aan dat ze deze benadering simpelweg wil kopiëren voor andere landen. Von der Leyen zou tegenwicht moeten bieden aan die landen die de EU in een Fort Europa willen veranderen, in plaats van de Europese waarden te verkwanselen.”
GroenLinks ziet vooruitgang bij het reguleren van de digitale revolutie. De Digital Services Act en Digital Markets Act zijn leidend in de wereld. Tegelijkertijd is de Commissie bij het opstellen en implementeren van deze regels te soft om de verdienmodellen achter haat, discriminatie en desinformatie op het internet echt in de kern te veranderen. “We dreigen de Europese verkiezingen in te gaan met sociale media die nog steeds volop bijdragen aan de verspreiding van Russische propaganda en online haat. Ook de ethische kaders voor kunstmatige intelligentie dreigen te slap te worden en te traag te komen om de uitrol van risicovolle toepassingen van kunstmatige intelligentie te voorkomen.”
