Strik vervolgt: “De EU voelt een immense druk om tot een deal te komen, maar wat er nu op tafel ligt, biedt helaas geen soelaas. In plaats van daadwerkelijke solidariteit en goed georganiseerde procedures, stevenen we nu af op het tegenovergestelde: een uiterst complex en bureaucratisch systeem dat kwetsbare mensen maandenlang aan de grenzen opsluit, rechten afkalft en illegale praktijken legaliseert”, aldus Strik.
In de onderhandelingen zijn wel een paar compromissen bereikt, maar staan vooral de hete hangijzers nog open. In de Eurodac-verordening, die de afname van biometrische gegevens regelt ter uitvoering van de Dublinverordening, wordt de leeftijd waarop gegevens van kinderen worden afgenomen verlaagd van 14 naar 6 jaar. In de screeningverordening wordt onder andere nog gesteggeld over de mogelijkheid om vreemdelingen niet alleen aan de buitengrenzen, maar ook op elk moment en op elke plek in de EU op te pakken voor een screening, als dit nog niet is gebeurd. Het Europarlement is hier fel op tegen. “Daarmee zouden we de deur wagenwijd openzetten naar grootschalige mensenjachten op basis van etnische profilering”, waarschuwt Strik.
GroenLinks is het meest kritisch op de asielprocedureverordening en de crisisverordening. Zo zullen er grensprocedures komen voor veel asielzoekers, waarbij ook kinderen lang in gevangenschap komen te zitten. Met de crisisverordening mogen die grensprocedures van 6 maanden naar 9 maanden verlengd worden. Daarbovenop mogen landen nog meer uitzonderingen maken op bestaande rechten in breed gedefinieerde situaties van crisis, overmacht en zelfs instrumentalisatie. Volgens Strik is dit onacceptabel: “Dit is een soort á la carte menu van rechtsinbreuken, wat tevens het doel van een gemeenschappelijke asielsysteem ondermijnt en asielzoekers bestraft.”
Voor GroenLinks is vooral de asiel- en migratiebeheerverordening doorslaggevend, omdat hierin een unieke kans ligt voor meer solidariteit. “De enige wezenlijke vorm van solidariteit is verplichte herplaatsing van asielzoekers uit overbelaste landen, maar dit is nog altijd een no-go voor de EU-landen”, aldus Strik.
De onderhandelingen zullen de komende weken nog doorgaan, met het doel om nog vóór de kerstvakantie tot een akkoord te komen. Om het gehele pakket in de huidige EU-termijn aan te kunnen nemen, moeten de onderhandelingen op zijn allerlaatst in februari beklonken zijn.